Obezite Cerrahisi; Kilo vermemize yardımcı olmak için yapılan ameliyatlardır. Bir çok ameliyat çeşidi vardır. Hiç bir zaman ilk tercih değildir.
Diyet, egzersiz ve ilaç tedavisi sonrasında obezite hastalarında başarılı sonuç elde edilemediği durumlarda obezite cerrahisi uygulanabilir.
Cerrahi işlem öncesinde diğer tüm tedavi yöntemlerini uygulamış ancak başarılı olamamış kişiler için obezite cerrahi yöntemi uygundur. Hastanın cerrahi işlem görmeden önce tüm ilgili birimlerle değerlendirilmelidir ve anestezi açısından ameliyata elverişli olmalıdır. Hasta seçimi vucut kitle indeksine göre yapılır. Vucut kitle indeksi 40 üzerinde ise hasta opere olabilir. 35 ile 40 arasında ise ek bir hastalığı varsa (hipertansiyon Tip 2 diyabet , uyku apne sendromu, trigliserit yüksekliği kalp hastalığı , hipoventilasyon sendromu, karaciğer yağlanması gbi ), eğer vucut kitle indeksi 30- 35 arasıonda ise medikal tedavilerle kan şekeri kontrol altına alınamayan Tip 2 Diyabet hastalarına ameliyat önerilebilinir.
Gelişen teknoloji ile obezitede kullanılan çeşitli ameliyat teknikleri mevcuttur. Ameliyat seçimi hastanının durumuna göre hekim ve hasta birlikte karar verir.
Kilo vermeye yardımcı en basit yöntem mide balon uygulamasıdır. Bu yöntemde endoskop yardımıyla, mide içinde sıvı veya hava doldurulan bir balon hafif anesteziyle yerleştirilir. Bu işlem 15-20 dakika sürer. Böylece midenin gıda alma kapasitesi düşürülür ve çabuk doyma sağlanır. Bu yöntemle hastalar birkaç ayda 7-8 kilo verebilirler. Ancak bu balon vücutta 6 ay, en fazla 1 yıl kalabilir ve yine endoskopik yolla 5-6 dakika içinde çıkartılır. Basit uygulanması ve vücutta kalıcı bir değişiklik olmaması yöntemin avantajı olmakta birlikte, balon çıkarıldıktan sonra hasta yaşam şeklini değiştirmez ve diyetine devam etmezse verilen kilolar geri alınabilir. Ancak 6 ay-1 yıllık kullanım süresi içinde kişiler nasıl yemek yemeleri gerektiği konusunda deneyerek eğitim almış olurlar. Günümüzde mide balonu yöntemi ya ameliyat olamayacak kadar riskli hastalarda ya da süper obez kişilerde temel morbid obezite cerrahisine hazırlık olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda fazla kilosu çok olmayanlar içinde kullanılabilir.
Dünyada zayıflamak için en çok uygulanan yötemtemlerden biridir. Bu yöntemde midenin %80-90 kadarı çıkartılarak mide bir tüp haline getirilir. Kişinin kalori alımı azaltılır . Tüp mide ameliyatı da kapalı yöntemle, bir-iki saatlik bir sürede yapılır. Hastanede yatış süresi ise iki-üç gündür. Ameliyat sonrasında hastalar iki hafta sıvı, daha sonraki iki hafta da yumuşak gıdalar tükettikten sonra normal gıdaya geçebilirler. Vitamin takviyeleri gerekebilir. Bu ameliyat yönteminde midenin fundus bölgesi tamamen çıkartılarak Ghrelin hormonunun salınımı engellenir böylelikle kişinin iştahının azalması da yardımcı olur
Bu ameliyat sonrasında kişiler 1 yıl içinde fazla kilolarının ortalama %80 kadarını kaybedebilirler. Bu ameliyattan sonra gıdaların iyice çiğnenip, küçük porsiyonlar halinde tüketilmesine dikkat edilmelidir. Bunun yanı sıra egzersiz de unutulmamalıdır. Verilen kiloları tekrar almamak için özellikle rafine şekerli yüksek kalorili sıvı gıdaları da bol miktarda tüketmekten kaçınılmalıdır.
Bu yöntemlerde temel olarak mide iki parçaya ayrılır. biri büyük diğeri küçük parça. oluşturulan yeni küçük mide ile ince bağırsağın başlangıcından itibaren bir kısmı ve onikiparmak bağırsağı atlanarak yeniden birleştirilir. İki durum hedeflenir. Birincisi kişinin kalori alımı kısıtlanılır ikinci olarak yenilen besinlerin emilimi azaltılır . Bu yöntemler de günümüzde laparoskopik olarak başarıyla uygulanır. Gastrik Bypass ameliyatları dünyada yaygın olarak yapılan bariatrik cerrahi işlemlerden bir tanesidir. Obezite ve obezite bağlı sağlık sorunlarını çözmede metabolik etkinliği en fazla yöntemlerden biridir. Kilo verilmesi 1.5 yıla kadar devam edebilir . ameliyat sonrası takip önemlidir. Hastalar uzun süre vitamin alınımı gereksinimi duyabilirler. Beslenmeleri konusunda diyetisyen ve hekimleri ile irtibatta olmaları önemlidir.
Duodenal Switch işlemi metabolizmayı doğrudan etkilediğinden daha fazla kilo kaybına yol açar. Özellikle VKI 50 Kg/m2’den fazla olan kişiler için uygulanabilir bir yöntemdir. Bu ameliyatta hem gıda alınımı kısıtlanır hem de alınan gıdaların emilimi azaltılır. Aşırı kilolara bağlı diyabet, hipertansiyon ve yüksek kolesterol hastalıkların tedavisinde etkili bir yöntemdir. Yağ emilimini azaltan bir uygulama olduğundan yağlı yiyecekler tüketen hastalarda etkin bir ameliyattır. Obezite cerrahisinde en fazla kilo vermeyi sağlayan ameliyat yöntemleri arasında olmasına karşın, ameliyat ve sonrasındaki komplikasyonların fazlalığına bağlı çok sık kullanılmamaktadır. Bu ameliyat sonrası, kötü kokulu kronik ishal ve yağ emilimi azalmasına bağlı vitamin ve protein eksiklikleri sıkça görülür.
Gastrik bypass ameliyatının daha kolay uygulanabilen bir modifikasyonudur. Uzun bir mide poşu oluşturulduktan sonra başlangıçtan 2 metre sonraki ince bağırsak parçası mide poşu ile birleştirilir. Ameliyat süresi daha kısa ve maliyeti daha az olmasına karşın, tip 2 diyabeti geçirme ve zayıflama etkisi çok başarılıdır. En önemli dezavantajı; RNY gastrik Bypass dad olduğu gibi oluşturulan poş dışında geri kalan midenin daha sonraları endoskopik görüntülenmemesi ve hastalar uzun vadede vitamin alımına ihtiyaç duyabilirler.
Öncelikle kişi, cerrahlar tarafından detaylı bir şekilde muayene edilir. Doktor, ameliyata uygun olup olmadığına karar verdikten sonra ise hastayı obezite ameliyatı konusunda bilgilendirir. Hastanın da kabulü alındıktan sonra ise kardiyolog, göğüs hastalıkları, psikolog ve anestezi uzmanlarına , endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları tarafından da değerlendirilir. Ayrıca hastaya ameliyat öncesi Mide endoskopisi, karın ultrasonografisi bir çok laboratuvar testi yapılır.
Ameliyatlar Genel anestezi ile laparoskopik ( kapalı ) yöntemle deneyimli cerrahi bir cerrahi ekip tarafından gerçekleştirilir. Ameliyat sona erdikten sonra hastanın durumuna ve anestezi uzmanının önerisiyle bazen gözlem amaçlı bir gece yoğun bakıma alınabilir. Bu durumun dışında kalan hastalar anesteziden tam olarak uyandıklarında odalarına gönderilir.
Başarılı bir ameliyat sonrasında obezite rahatsızlığından kurtulmak, sağlıklı ve kaliteli bir yaşama kavuşmak için hastalar dikkatli olmalıdır. Hastanede gerekli kontrollerin yapılması ve daha sonrasında hastanın taburcu edilmesinden sonra tedavi süreci devam etmektedir. Diyetisyen ve ameliyatı gerçekleştiren cerrahın uygun gördüğü diyet programı hasta tarafından dikkatlice uygulanmalıdır. Hasta, doktorun belirttiği süreçlerde egzersiz yapmamalı ve düzenli kontrollerini aksatmamalıdır.